ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΙΡΑΚ ΚΑΙ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

Κόπωση… 

Τανέρ Ακσάμ

 Δεν είναι ωραίο να βάζεις τέτοια επικεφαλίδα όταν η Μέση Ανατολή τείνει να γίνει λίμνη αίματος. Αλλά αν και εσείς παραδίδατε πάνω από 10 χρόνια το μάθημα της Μοντέρνας Ιστορίας Μέσης Ανατολής, το ίδιο συναίσθημα θα αισθανόσασταν.

Ήταν το έτος 2003, όταν στο πανεπιστήμιο της Μινεσσότα οργανώσαμε ένα συνέδριο σχετικά με την κατοχή του Ιράκ και τα αποτελέσματα της. Εκεί είχα τελειώσει με την εξής φράση την ομιλία μου Εάν οι ΗΠΑ και οι δυτικές δυνάμεις πετύχουν να παραμείνουν στο Ιράκ πάνω από 50 χρόνια και συμβάλουν στην δημιουργία μιας κοινής ιρακινής ταυτότητας, τότε η δράση τους θα είναι πετυχημένη, διαφορετικά το Ιράκ θα διασπαστεί.

Για πάνω από 10 χρόνια επαναλαμβάνω αυτήν την άποψη σε κάθε γραπτό μου. Δεν υπάρχει μια κοινή ιρακινή ταυτότητα. Το Ιράκ είναι ένα τεχνητό μόρφωμα-προϊόν της αγγλικής βλακείας που μπόρεσε και στάθηκε ενωμένο χάρη στον δικτάτορα. Από την στιγμή που καταργήθηκε η δικτατορία, το Ιράκ θα επιστρέψει στην φυσική του δομή και θα διασπαστεί ανάλογα με τις εθνικο-θρησκευτικές ταυτότητες. Αυτό είναι όλο. Πραγματικά δεν ξέρω αν πρέπει να γελάσω ή να κλάψω για τα κροκοδείλια δάκρυα των δυτικών και ανατολικών δυνάμεων που ορκίζονται στην ενότητα και την ακεραιότητα του Ιράκ.
Υπάρχουν κάποιες απλές, πολύ απλές αλήθειες, που θα ήταν επωφελές να τις παραθέσω.


1) Οι Οθωμανοί εάν μπόρεσαν και κράτησαν για αιώνες υπό την επικράτεια τους την περιοχή που λέγεται Ιράκ , αυτό το πέτυχαν καθώς κατέλαβαν αυτή την περιοχή με τρεις διαφορετικές δομές και με κάθε μια από τις τρεις σύστησαν ξεχωριστές σχέσεις. Στον βορά Κούρδοι, στην Βαγδάτη Άραβες σουνίτες και στην περιοχή της Βασόρας σιίτες. Η εικόνα αυτή δεν αλλάζει. Το Ιράκ θα διαιρεθεί, ήδη διαιρείται στα τρία. Δεν πιστεύω πως αυτές οι τρεις διαφορετικές δομές θα ενωθούν σε μια συλλογική ταυτότητα και ακόμη και αν γίνει εμείς δεν θα το δούμε…

2) Λίβανος, Συρία, Ιορδανία και Ιράκ αποτελούνε στημένες κρατικές δομές. Εμφανίστηκαν ως αποτέλεσμα της πολιτικής των Άγγλων και Γάλλων. Εάν δεν υπήρχαν τα τυφλά συμφέροντα Άγγλων και Γάλλων, τότε οι λαοί της περιοχής μαζί και με τους Εβραίους, μετά από έστω λίγο πνίξιμο του ενός από τον άλλο, θα μπορούσαν ανάλογα με τις συνθήκες της περιοχής να έστηναν ενώσεις μέσα σε λογικά σύνορα.
Σε αυτούς που θα πούνε ¨μα γίνονται αυτά ;¨ και σε αυτούς που αγνοούνε, επιθυμώ να υπενθυμίσω ότι τον Ιανουάριο του 1919 ο τότε ηγέτης του Αραβικού κινήματος Εμίρ Φαϊσάλ και ο θεωρούμενος ως εκπρόσωπος των Εβραίων Χαϊμ Βάισμαν υπέγραψαν μια συνθήκη και ανακήρυξαν σε όλο τον κόσμο πως τα εδάφη την Μέση Ανατολή (Παλαιστίνη) είναι αρκετά μεγάλα και αρκούν για να ζήσουν μαζί Εβραίοι και Άραβες. Ποιος λέτε χάλασε αυτήν την εταιρικότητα Εβραίων και Αράβων ;
…………………

4) Ο Ταγίπ Ερντογάν και ο Νταβούτογλου είναι άκρως στενόμυαλοι και αποτυχημένοι πολιτικοί. Οι πολιτικοί τους ορίζοντες περιορίζονται στον ισλαμικό-σουνιτικό κόσμο. Πέραν τούτου, στερούνται αντίληψης του κόσμου. Το έχω γράψει και παλιότερα. Σ ένα περιβάλλον όπου η τάξη των Σάικς-Πικό έχει καταρρεύσει, ήταν δυνατή η ισότιμη και με δημοκρατικό τρόπο συνύπαρξη των διαφόρων εθνικο-θρησκευτικών δομών και η δημιουργία μιας νέας Μέσης Ανατολής. Αλλά για αυτό το θέμα θα χρειαζόταν ηγέτες με ευρύ όραμα που θα έβλεπαν πέρα από τους στενούς ορίζοντες τους και την νοοτροπία του έθνους κράτους.

5) Οι Ερντογάν και Νταβούτογλου δεν έχουν ούτε την εμπειρία ούτε τον ορίζοντα για κάτι τέτοιο. Αυτοί έδειξαν ότι στερούνται της δυνατότητας να εκφράσουν τις βασικές αξίες του Ισλάμ, όπως και τις παγκόσμιες αξίες της ανθρωπιάς και για αυτό έχασαν. Αποτέλεσαν απλά μια από τις ισχυρές εθνικο-θρησκευτικές ταυτότητες της περιοχής. Υπέπεσαν σε ένα τυφλό σουνιτικό φανατισμό, θέτοντας ξεκάθαρα απέναντι τους, τους αλεβίτες, τους χριστιανούς και τους κοσμικούς κύκλους των Αράβων. Αντί να στηρίζουν τις δημοκρατικές αξίες έναντι του Άσαντ, αυτοί στήριξαν απεριόριστα τα ρεύματα που προβάλλουν τις σουνιτικές-ισλαμικές αξίες και έτσι δεν έκαναν τίποτε άλλο από το να υποδαυλίζουν την εθνικο-θρησκευτική σύγκρουση.

Μετά από αυτά, πάνω κάτω είναι γνωστό τι θα γίνει. Αρκετά πράματα θα εξελιχθούν και ανάλογα με το τι θα μπορέσει να κάνει η Τουρκία στο κουρδικό θέμα. Αλλά αυτό ας είναι θέμα σε άλλο άρθρο.

Τανέρ Ακσάμ
Εφ. Ταράφ 16/6/2014

tourkikanea